Quelques centaines de personnes ont fui à Okinawa. “Les habitants d’Okinawa sont très sympatiques, je ne peux plus vivre à Tokyo”, dit Monsieur Tanimura Jin 38 ans, habillé de l’habit traditionnel kariyushi. Il habite déjà à Okinawa depuis 5 mois. “La fin du Japon va arriver !” Quand s’est produit l’accident de la centrale nucléaire de Fukushima, il s’est enfui terrorisé, d’abord au sud dans l’île de Kiyushuu avec son épouse, son fils, son frère et sa femme, et ensuite à Okinawa où il ne connaissait personne auparavant. Il dit : “La radioactivité est un tout autre danger. On ne la voit pas. Je ne pouvais pas comprendre les diverses informations qui m’arrivaient ; distinguer ce qui était vrai de ce qui était faux. J’en suis d’autant plus terrorisé”. Il a créé une entreprise qui mesure la radioactivité dans la nourriture, mais, à ce jour, elle n’est pas encore opérationnelle.

Madame Takenoutchi Mari 44 ans, militait depuis plus de 10 ans, contre les centrales nucléaires, et elle a même traduit un livre sur les faibles émissions de radioactivité. Elle dit : “Il s’est produit un si important accident, tandis que le gouvernement continue à répéter, qu’il n’y a aucun danger. Je ne peux pas avoir confiance en ce gouvernement”. Après l’accident, elle et son fils de 2 ans étaient souvent fiévreux, et ils ont rapidement fui à Okinawa. Elle a encore beaucoup peur. “Selon une information sur Internet de nombreuses personnes sont devenues malades. La situation deviendra très grave au Japon”. Elle a fondé la société des victimes de faibles émissions de radioactivité.
Une des plus soucieuses de cette société, Madame Janaka Mamiko se sent accablée et fatiguée. Même rester assise est difficile pour elle. Après l’accident, elle est devenue malade et a déménagé à Okinawa, en abandonnant son travail à Tokyo. Depuis longtemps, elle souffre de la thyroïde. A cause de cela, après l’accident, elle s’enfermait chez elle par peur de la radioactivité, mais une fois, elle a saigné du nez et souffert de diarrhées. En recherchant à partir de ses symptômes sur Internet, elle acquis la certitude, qu’elle souffrait d’une exposition à un faible niveau de radioactivité. Elle a été consulter dans 8 hôpitaux, mais chaque fois les médecins se moquaient d’elle.
A la question : est ce qu’elle ne cherche que les informations qui lui plaisent, elle a répondu d’une voix tremblante : “La vérité est dans mon corps”. Combien de personnes ont fui Tokyo pour Okinawa ? On ne peut dire le nombre exact, mais certainement quelques centaines. Ces personnes ont choisi Okinawa, car c’est l’endroit le plus éloigné de Fukushima où l’on parle le japonais. Sur Internet on trouve diverses “vraies informations, que le gouvernement et les médias veulent cacher”, et il y a des personnes qui se fient à ces douteux rapports concernant les maladies ; mais, cela peut être le fait que les personnes attribuent même une maladie habituelle à la radioactivité.

Pourquoi les hommes sont-ils enclins à croire ces informations ? Nakayautchi Kazuya, professeur spécialisé dans la psychologie du risque à l’Université Dooshisha à Kyoto, dit :
“On est enclin à se fier aux informateurs qui ont un haut niveau d’études, et un comportement sincère, et aussi une manière de penser commune avec les personnes informées”. Il dit encore : “ La compréhension au sujet du danger de la radioactivité est diverse, car les situations économiques et familiales sont très différentes d’une personne à l’autre Nous sommes entourés de différents risques. On évalue la fuite face à un risque de radioactivité, en le comparant au risque du chômage, ou à celui d’être mis à l’écart de la famille etc...”. (Rédigé par Nakamura Kazuyo)

Il me semble que, l’article ci-dessus, ne témoigne pas de beaucoup de sympathie aux victimes. L’air et la terre sont vraiment pollués par la radioactivité, et des personnes peuvent souffrir, même d’un faible niveau de radioactivité. Le rédacteur de cet article pense, que les personnes dont on parle dans cet article réagissent avec excès au “danger”. Il lui manque l’engagement pour les infortunés, comme il lui manque un esprit critique face au gouvernement, au monde industriel et à Tepco.
Avant tout, on doit réclamer du gouvernement, la vérité concernant la situation et la solution pour tranquilliser la population. Le fait que cet article a été publié dans un journal prestigieux et “progressiste”, montre quelle est la situation actuelle de la société japonaise.

“Kelkcent homoj” fuĝis en Okinavon
“Okinavanoj estas tre bonkoraj. Mi jam ne plu povas vivi en Tokio”, diras s-ro Tanimura Ĵin, 38-jara, vestita per la tradicia loka vestaĵo karijuŝi. Li jam loĝas en Okinavo 5 monatojn.
“Venos la fino de Japanio !” Kiam okazis la akcidento en la nuklea centralo Fukuŝima, terurite li fuĝis unue en la sudan insulon Kjuuŝuu kun siaj edzino, filo, frato kaj lia edzino, kaj poste en Okinavon, kun kiu li neniam havis rilaton ĝis tiam. Li diras : “Radioaktiveco estas tute alia danĝero. Oni ne povas vidi ĝin. Venadas al mi diversaj informoj, sed mi ne povas kompreni, kiuj esta veraj kaj kiuj estas malveraj. Pro tio ĝi estas des pli terura”. Li fondis firmaon pri mezurado de radioaktiveco en manĝaĵoj, sed li ankoraŭ ne povas profiti.

S-ino Takenouĉi Mari 44-jara jam agadis pli ol 10 jaroj kontraŭ nukleaj centraloj kaj eĉ tradukis libron pri malaltnivela radioaktiva elmetaĝo. Ŝi diras : “Okazis tiel granda akcidento, sed la registaro diradas, ke nenio danĝera ekestas. Mi ne povas fidi tian registaron”.
Post la akcidento ŝi kaj ŝia 2-jara filo ofte fariĝis febraj, kaj baldaŭ fuĝis en Okinavon. Ŝi ankoraŭ havas grandan timon. “Laŭ la interreta informo multiĝas homoj, kiuj malsaniĝis. Gravega afero certe okazos en Japanio”. Ŝi fondis Societon de suferantoj pro malaltnivela radioaktiva elmetaĝo.
Unu el la prizorgantoj de tiu ĉi societo s-ino Janaka Mamiko sentas sin peza kaj laca. Eĉ sidadi estas malfacile por ŝi. Post la akcidento ŝi malsaniĝis kaj translokiĝis al Okinavo, ĉesinte labori en Tokio. Delonge ŝi havis malsanon en la tiroido. Pro tio, post la akcidento, ŝi fermis sin hejme pro la timo al radioaktiveco, sed foje ŝia nazo sangis kaj ŝi suferis pro lakso. Esplorinte pri sia simptomo en la interreto, ŝi fariĝis certa, ke ŝi suferas pro malaltnivela radioaktiva elmetaĝo. Ŝi vizitis 8 hospitalojn, sed ĉiun fojon ŝi estis mokridita de la kuracistoj.
Al la demando, ĉu ŝi ne serĉas nur tiajn informojn, kiaj plaĉas al ŝi, ŝi respondis kun tremanta voĉo : “La vero estas en mia korpo”.
Kiom da homoj fuĝis el Tokio al Okinavo ? Oni ne povas diri la ĝustan nombron, sed certe troviĝas kelkcent. Tiuj homoj elektas Okinavon, tial ĉar ĝi estas la plej fora de Fukuŝima kaj tie estas parolata la japana lingvo.
En la intereto aperadas diversaj “veraj informoj, kiujn la registaro kaj amaskomunikiloj volas kaŝi”, kaj troviĝas homoj, kiuj fidas tiujn. Venadas raportoj pri malsaniĝo, sed povas esti, ke homoj atribuas eĉ kutimajn malsanojn al radioaktiveco.

Kial homoj emas dependi de tiuj informoj ? Nakajauĉi Kazuja, profesoro pri risko-psikologio de Universitato Dooŝiŝa en Kioto, diras : “Oni emas fidi informantojn, kiuj havas altnivelan studon kaj sinceran sintenon, kaj ankaŭ pensmanieron komunan kun la informatoj”. Li plu diras : “Komprenoj pri la danĝero de radioaktiveco estas diversaj, ĉar ekonomiaj kaj familiaj situacioj estas tute malsamaj de homoj al homoj. Ni estas ĉirkaŭataj de diversaj riskoj. Oni taksu fuĝon pro risko de radioaktiveco, komparante kun la risko de senlaboriĝo, risko de familia apartiĝo ktp”. (Verkita de Nakamura Kazujo)

Ŝajnas al mi, ke la supra artikolo ne havas simpation kun homoj suferantaj. La aero kaj la tero estas vere malpuraj pro radioaktiveco kaj homoj povas suferi eĉ pro tre malaltnivela radioaktiveco. La verkinto de tiu ĉi artikolon opinias, ke la homoj aperintaj en la artikolo troige reagas al la “danĝero”. Mankas al ŝi la sinteno batali por malfortuloj, tial mankas al ŝi kritiko al la registaro, la industria mondo kaj TEPCO.
Antaŭ ĉio, ŝi devas postuli de la registaro la veran informon pri la situacio kaj kontraŭrimedon por trankviligi la popolanojn. La fakto, ke tia artikolo aperis en la presitiĝa “progresema” ĵurnalo, montras la nunan situacion de la japana socio.

Projet : “Sauvons les huîtres de Sanriku”
Déjà, tout de suite après le tsunami, divers projets de sauvegarde ont commencé autour des pêcheurs. L’un d’entre-eux est le projet : “Sauvons les huîtres de Sanriku”. On a fait appel à des mécènes et, avec l’argent recueilli, on achètera des naissains et autres équipements nécessaires. Et les généreux donateurs recevront des huîtres, quand les pêcheurs recommenceront à produire des poissons et des huîtres.
Ce projet a été lancé fin mars, par Monsieur Saitoo Hiroaki 47 ans, habitant à Sendai. Il possède une société de vente par Internet “Huîtres délicieuses”. Par ce projet, il veut remercier les ostréiculteurs, qui livraient des huîtres délicieuses à son magasin. Il a déjà recruté 7 000 donateurs.
Les donateurs doivent attendre plus de trois ans pour recevoir des huîtres, et c’est bien car pendant ces années, ils n’oublieront pas les soucis des pêcheurs de Sanriku. De nombreux messages comme celui-ci, sont arrivés sur leur site Internet :
“Pour aider les pêcheurs jusqu’à ce qu’ils retrouvent leur capacité de production, je soutiens votre projet. J’attends l’arrivée des huîtres dans 3 ans, 5 ans et même plus. ” Les donateurs recevront 20 huîtres contre un don de 10 000 yens (100 €).
(Journal Jomiuri du 22 mai)

A cause des huîtres, un fils retourne chez son père.
Un éleveur d’huîtres de 75 ans, Monsieur Satoo Tomio, de Oofunato, du département de Iwate, a tout perdu à cause du tsunami, et avait décidé d’arrêter de travailler. Son fils Takashi, travaillant, avant le tsunami, dans une entreprise de transport de Yokohama, a décidé de revenir chez son père en arrêtant son travail pour ensemble reprendre l’élevage des huîtres. Mais la situation a complètement changé. Monsieur Satoo disait à son fils de ne pas arrêter son travail à Yokohama. Puis le fils est venu souvent rendre visite à ses parents en leur recommandant de déménager à Yokohama. Mais ils hésitaient. En juin, Takashi a dit à ses parents, qu’il veut élever ses enfants dans sa ville natale. C’est avec joie, mais avec un peu d’hésitation que Monsieur Satoo a accepté sa proposition. Takashi sa femme et ses enfants, viendront habiter chez ses parents, quand ils auront la perspective de recommencer l’élevage des huîtres.
Maintenant, Monsieur Satoo participe au travail de nettoyage des déchets du bord de mer, pour recommencer à planter des algues en automne. Il dit : “ J’ai déjà travaillé 50 ans dans l’ostréiculture. Puisque mon fils va revenir avec sa famille, je n’abandonnerai jamais”.
(Journal Mainitchi du 16 septembre).

Louis Vuitton aide l’ostréiculture Japonaise. Sur la mer de Kesennuma, dans le département de Mijagi, on peut voir plus de 30 installations d’ostréiculture en dessous desquelles croissent les naissains. “Après le tsunami, on ne trouvait plus rien de vivant dans la mer ; Mais rapidement la vie a repris. Le printemps prochain nous pourrons manger de petites huîtres”, dit Monsieur Hatakeyama Shigeatsu âgé de 68 ans. Son installation d’élevage a été complètement détruite, ainsi que ses bateaux et les radeaux de son installation. Dans son quartier, se trouvaient 52 maisons, dont 44 ont disparu. Il est probable que 30% des ostréiculteurs du village cesseront leur activité. Il y a un expérimentateur qui organise le projet : “La forêt est l’amie de la mer”. Il est depuis 25 ans, à l’initiative de ce projet, après avoir visité la France. Il avait remarqué là-bas, que les forêts enrichissaient l’eau de mer en nutriments. Pour produire de bonnes huîtres on doit d’abord planter des arbres en forêt. A cette époque les pêcheurs faisaient de pauvres récoltes d’huîtres à cause de la mer “rougissante”.
Un mois après la catastrophe, une aide financière est arrivée de Louis Vuitton. Il y a quelques 40 ans, les huîtres françaises de Bretagne mouraient attaquées par un virus. En ce temps là, les ostréiculteurs du département de Mijagi a envoyé pour 750 millions de yens d’huîtres, soit 3 360 tonnes, en France et ont sauvé l’activité ostréicole. Patrick Louis Vuitton, l’actuel président dit : “ Bien évidement, je me rappelle bien de la générosité des Japonais. De plus, toute ma famille aime beaucoup les huîtres”.
Monsieur Hatakeyama lui a envoyé une invitation à venir chez lui, et il a très volontiers accepté en disant : “Je viendrai vous rendre visite, en apportant mon couteau préféré”.
(Journal Sankei du 9 octobre)

Projekto “Savu ostrojn de Sanriku”
Tuj post la cunamo jam komenciĝis diversaj savoprojektoj por kaj de fiŝistoj. Unu el ili estas projekto “Savu ostrojn de Sanriku”. Oni varbis mondonacantojn kaj per tiu donacita mono oni aĉetos ostroidojn kaj aliajn ekipaĵojn. Kaj la mondonacintoj ricevos ostrojn, kiam la fiŝistoj sukcese rekomencos fiŝkaptadon kaj ostrovartadon.
Tiun projekton fondis s-ro Saitoo Hiroaki 47-jara, loĝanta en la urbo Sendai, fine de marto, kiu posedas interret-vendejon “Bongustaj ostroj”. Per tiu projekto li volas danki al la ostrovartistoj, kiuj liveris bongustajn ostrojn al lia vendejo. Li jam varbis 7 000 mondonacintojn.
La mondonacintoj devas atendi pli ol tri jarojn ĝis ili ricevos ostrojn, sed tio estas bona, ĉar dum tiuj jaroj ili neniam forgesos la klopodojn de la fiŝkaptistoj en Sanriku. En lia retejo venis multaj voĉoj kiel la jena :
“Por helpi fiŝistojn ĝis ilia releviĝo, mi aliĝis al via projekto. Mi atendas la alvenon de ostroj 3 jarojn, 5 jaroj kaj eĉ pli”. Mondonacinto ricevos po 20 ostrojn kontraŭ la mondonaco de 10 000 enoj (1 000 eŭroj)."
(La 22an de majo, la ĵurnalo Jomiuri)

Filo revenos al sia patro por ostroj
Ostro-vartisto s-ro Satoo Tomio 75-jara en la urbo Oofunato, la gubernio Iŭate, perdis ĉion pro la cunamo, kaj decidis ĉesi la laboron.
Lia filo Takaŝi laboranta en transporta kompanio en la urbo Jokohamo jam antaŭ la cunamo decidis reveni al sia patro por kune labori por ostroj, ĉesonte sian laboron. Sed la situacio tute ŝanĝiĝis. S-ro Satoo diris al sia filo ne ĉesi laboron en Jokohamo. Poste la filo ofte vizitis siajn gepatrojn kaj rekomendis, ke ili translokiĝu al Jokohamo, sed ili hezitis.
En junio Takaŝi diris al siaj gapatroj, ke li volas eduki siajn gefilojn en sia hejmurbo. S-ro Satoo kun ĝojo sed kun iom da hezitado akceptis lian proponon. Takaŝi kun siaj edzino kaj du gefiloj venos al siaj gepatroj, kiam li havos perspektivon pri la rekomenciĝo de ostro-vartado.
Nun s-ro Satoo partoprenas en la laboro por forigi rubaĵojn el la maro por rekomenci planti marherbojn en aŭtuno. Li diras : “Mi jam laboris 50 jarojn por ostroj. Krome mia filo revenos kun siaj familianoj, do mi neniam malvenkos”.
(La 16an de septembro, la ĵurnalo Mainiĉi)

LOUIS VUITTON helpas japanajn ostrojn
Sur la maro de Kesennuma en la gubernio Mijagi vidiĝas pli ol 30 flosoj por ostro-vartado kaj sube kreskas ostroidoj. “Post la cunamo ne troviĝis kreskaĵoj en la maro, sed ili rapide revivis. En la venonta printempo ni povos manĝi malgrandajn ostrojn”, diras s-ro Hatakejama Ŝigeacu 68-jara. Lia instalaĝo por ostroj estis tute detruita en la cunamo kaj ankaŭ la ŝipoj kaj flosoj estis perditaj. En lia distriko troviĝis 52 domoj, el kiuj 44 malaperis. Povas esti, ke 30% de la ostrovartistoj en la vilaĝo ĉesos labori. Li estas eseisto, kiu gvidis la projekton “Arbaro estas amikino de la maro”.
Li iniciatis tiun projekton antaŭ 25 jaroj, post kiam li vizitis Francion. Tie li vidis la fekundan maron, kaj rimarkis, ke arbaroj donacas nutroriĉan akvon al la maro, do por produkti bonajn ostrojn, oni unue devas planti arbojn en arbaroj. Tiam la fiŝistoj suferis pro malriĉa ostroprodukto pro “ruĝiĝanta” maro.
Unu monaton post la katastrofo venis helpomono de LOUIS VUITTON al li. Antaŭ 40-kelkaj jaroj ostroj mortadis pro viruso en la maro de Bretonio, Francio. Tiutempe ostrovartistoj en la gubernio Mijagi sendis 750 milionojn da enoj da ostroidoj, nome 3360 tunojn al Francio kaj savis la industrion. Patric Louis Vuitton, la nuna prezidanto, diras : “Kompreneble mi bone memoras la bonkorecon de japanoj. Krome ĉiuj miaj familianoj tre ŝatas ostrojn”.
S-ro Hatakejama sendis al li invitilon al sia hejmo, kaj tiu volonte akceptis ĝin, dirante : “Mi vizitos vin, kunportante mian ŝatatan tranĉilon”.
(la 9an de oktobro, la ĵurnalo Sankei)

Fleurs de l’Espoir provenant d’élèves français...
Il y a quelques jours, il m’est arrivé un long colis. Il était envoyé par des écoliers d’une école de Marseille, en France. L’enseignante, Marie-Ho, nous a déjà encouragé par des dessins de ses élèves, et maintenant de nouveau par un grand dessin et des bulbes de tulipes et de narcisses. J’ai téléphoné et demandé au directeur de l’école de Tooni, que j’aide, s’il voulait bien de ces bulbes, mais la réponse est malheureusement négative, car on va bientôt commencer à reconstruire l’école élémentaire sur le même terrain. J’ai donc téléphoné à Madame Hasegawa, qui loge comme réfugiée de Tooni, dans une maison provisoire. Elle accepte volontiers les bulbes, car de nombreux réfugiés aiment s’occuper des plantes. Quelques bulbes avaient déjà de petits bourgeons. Pendant l’hiver, ils se préparent pour le printemps à venir, et en avril ils fleuriront en beauté.

Interview du directeur de la centrale de Fukushima.
Pour la première fois le 12 novembre, l’espace de la centrale nucléaire de Fukushima n°1, est ouvert aux journalistes. Jusqu’alors, TEPCO et la direction refusaient les demandes des journalistes en ce qui concerne une visite, prétextant que la visite gênerait le travail ici, et une très forte radioactivité est trop dangereuse pour les visiteurs. Cette fois-ci, 36 journalistes ont pu venir en bus et s’approcher des réacteurs endommagés.
Dans le bureau de la direction, le directeur de la centrale Monsieur Joshida Masao, pour la première fois, a répondu aux questions de la presse. Il reste jour et nuit dans la centrale pour superviser la réparation des réacteurs. On porte cet homme en très haute estime pour son action adaptée durant la situation catastrophique.
➢ Question : Vous parlez pour la première fois devant les journalistes. Que voulez-vous dire en premier, aux populations ?
Joshida : Je demande de tout mon cœur pardon à tous pour l’accident de la centrale, dont je suis responsable, et qui provoque gêne et dérangement. De nombreux messages d’encouragement et de soutien nous sont arrivés, principalement des sinistrés de Fukushima, qui nous ont beaucoup encouragés.
➢ Question : Quand était on dans la situation la plus grave ?
Joshida : Pendant la première semaine après le 11 mars, nous avions la situation la plus critique. Je ne pouvais imaginer ce qui arriverait ensuite, mais nous avons fait ce qui était possible. J’ai quelques fois senti que je pourrais mourir.
➢ Question : Quelle était la situation quand l’explosion d’hydrogène s’est produite ?
Joshida : D’abord j’ai entendu le bruit “Boum !”, et je me suis demandé, qu’est-ce que c’est. Ensuite, j’ai entendu de la part des hommes qui travaillaient à l’extérieur, que l’explosion concernait peut-être le réacteur n°1. Pour l’explosion du réacteur n°3, j’ai entendu le bruit et vu les images à la télévision. Quant au réacteur n°4, j’ai entendu le bruit au bureau de la direction, mais je ne pouvais savoir, de quel réacteur cela provenait, entre le n°2 et le n°4.
➢ Question : Est-ce qu’il est possible de stabiliser le réacteur, quand les combustibles sont tombés sous l’enceinte du réacteur ?
Joshida : Selon l’analyse de la variation de température, je comprends que, non seulement le réacteur et son enceinte mais aussi l’espace de sécurité sont refroidis ; alors les réacteurs sont stabilisés.
➢ Question :Vous disiez que vous sentiez que vous alliez mourir, parlez plus en détails.
Joshida : Quand s’est produite l’explosion dans le réacteur n°1, je ne pouvais savoir, au bureau de la direction, quelle était la situation. En voyant des ouvriers blessés revenant du site, je pensais que si l’enceinte de sécurité avait explosée, il s’échapperait une grande quantité de substances radioactives, et que l’on ne pouvait la contrôler. Le réacteur n°3 a explosé, et en plus nous ne pouvions tout de suite verser de l’eau, dans le réacteur n°2. Je n’avais plus de perspective, et je sentais, que dans la situation la plus défavorable, surviendrait la fusion du cœur, la perte de tous les moyens et viendrait la fin.
➢ Question :Cette situation de crise s’est terminée quand ?
Joshida : Après les explosions, au commencement d’avril s’échappait de l’eau fortement radioactive, et nous nous sommes décidés à faire la construction d’une installation pour l’eau. Cela a duré jusqu’à la fin de juin, et pendant cette période nous avions des moments difficiles. En juillet puis en automne la situation générale s’est stabilisée.
➢ Question : Quelle est la situation actuelle des réacteurs ?
Joshida : Selon mon analyse des données, les réacteurs sont certainement stabilisés, mais la radioactivité est très forte et cela constitue un danger pour le travail. Maintenant les réacteurs sont suffisamment stabilisés, donc les habitants peuvent se sentir tranquilles, mais le travail ici est très dur.
➢ Question :Qu’est ce qui vous gène maintenant ?
Joshida : Les expositions aux radioactivités des ouvriers et de quelle manière ils font le travail sont des problèmes importants, bien que ce ne sont pas des problèmes d’aujourd’hui ni de demain.
➢ Question : Quelle perspective avez-vous ?
Joshida : je veux atteindre la deuxième étape, c’est à dire arrêter les réacteurs dans un état refroidi. C’est ce qui est réclamé par les habitants de Fukushima. De nombreux ouvriers d’ici, sont originaires du bord de mer de Fukushima. Leur familles sont réfugiés à l’extérieur de la région. Tous les travailleurs ont la volonté de renormaliser la région. Moi aussi je travaille avec cet objectif.

Floroj de Espero de francaj lernantoj…
Antaŭ kelkaj tagoj al mi venis longa pakaĵo. Ĝi estas sendita de lernantoj de la lernejo en la urbo Marseille en Francio. Instruistino, Marie-ho, jam kuraĝigis nin per desegnaĵoj de siaj lernantoj, kaj nun denove per granda desegnaĵo kaj per bulboj de tulipo kaj narciso. Mi telefonis kaj demandis al la lernejestro de la mezlernejo Tooni, kiun mi helpas, ĉu li ricevos tiujn bulbojn, sed la respondo estis, bedaŭrinde, ne, ĉar oni baldaŭ komencos konstrui elementlernejon en la sama tereno. Do mi telefonis al s-ino Hasegaŭa, kiu loĝas en la provizora domo, rifuĝinte el Tooni. Ŝi volonte ricevos la bulbojn, ĉar multaj rifuĝintoj ŝatas prizorgi planotojn.
Kelkaj el tiuj bulboj jam havis malgrandan burĝonon. Dum vintro ili preparas sin por la venonta printempo, kaj en aprilo ili floros bele.

Intervjuo de la estro de la centralo Fukuŝima.
La 12 an de novembro la unuan fojon la tereno de la nuklea centralo de Fukuŝima n-ro 1 estas malferma al la ĵurnalistaro. Ĝis tiam TEPCO kaj la registaro rifuzis la postulon de la ĵurnalistaro pri la vizito al ĝi, pretekstante, ke la vizito malhelpos la laboron tie kaj tre forta radioaktiveco estas tro danĝera por la vizitontoj. Ĉi-foje 36 ĵurnalistoj buse proksimiĝis al la damaĝitaj reaktoroj.
En la stabejo la estro de la centralo s-ro Joŝida Masao unuan fojon respondis al demandoj de la ĵurnalistoj. Li tagnokte restas en la centralo kaj gvidas la riparlaboron de la reaktoroj. Oni taksas tiun homon tre alta pro lia taŭga gvidado dum la katastrofa situacio.
➢ Demando : Vi unuan fojon parolas antaŭ la ĵurnalistaro. Kion vi unue volas diri al la popolanoj ?
Joŝida : Mi elkore pardonpetas de ili pro tio, ke okazis akcidento en la centralo, pri kiu mi estas respondeca, kaj ni donas al ili ĝenon kaj maloportunon. Venis al ni multe da mesaĝoj de subteno kaj kuraĝigo, kaj precipe tiuj el suferanta Fukuŝima, kuraĝigis nin multe.
➢ Demando : Kiam estis la plej serioza situacio ?
Joŝida : Dum la unua semajno post la 11 an de marto ni havis la plej krizan situacion. Mi ne povis imagi, kio okazos momenton poste, sed ni faris la plejeblon. Mi kelkfoje sentis, ke mi povos morti.
➢ Demando : Kia estis la situacio, kiam okazis hidrogena eksplodo ?
Joŝida : Komence mi aŭdis la bruon “Bon !”, kaj mi demandis min, kio ĝi estis. Poste mi aŭdis de la homoj laborintaj ekstere, ke eble okazis eksplodo en la reaktoro n-ro 1. Pri la eksplodo de la reaktoro n-ro 3 mi aŭdis la bruon kaj vidis la bildon en televido. Pri la reaktoro n-ro 4 mi aŭdis la bruon en la stabejo, sed mi ne povis scii, en kiu reaktoro el n-ro 2 kaj n-ro 4 ĝi okazis.
➢ Demando : Ĉu eblas stabiligi la reaktoron, kiam la brulaĵoj estas falintaj sub la reaktor-premujo ?
Joŝida : Laŭ la analizo de la ŝanĝiĝo de la temperaturo, mi komprenas, ke ĉar ne nur la reaktoroj kaj la reaktor-premujoj, sed ankaŭ la reaktor-sekurejoj estas malvarmigitaj, la reaktoroj estas stabilaj.
➢ Demando : Vi diris, ke vi sentis, ke vi mortos. Parolu pli detale.
Joŝida : Kiam okazis la eksplodo en la reaktoro n-ro 1, en la stabejo mi ne povis scii, kia estas la situacio. Vidante laboristojn vundite revenantaj de la tereno, mi opiniis, ke se la reaktor-sekurujo estus eksplodinta, eliĝus granda kvanto da radioaktivaj substancoj, kaj tion ni ne povus regi. La reaktoro n-ro 3 eksplodis, kaj krome ni ne povis tuj enverŝi akvon en la reaktoron n-ro 2. Mi ne havis perspektivon, kaj sentis, ke en la plej malbona okazo pli serioziĝos la kernofandiĝo, perdiĝos ĉiuj kontraŭrimedoj kaj venos la fino.
➢ Demando : Kiam tiu kriza situacio finiĝis ?
Joŝida : Post la ekspolodoj, komence de aprilo likis dense radioaktiva akvo, kaj ni dediĉis nin al la konstruado de la instalaĵo por akvo. Ĝi daŭris ĝis la fino de junio, kaj dum tiu periodo ni havis tre malfacilan tempon. En julio kaj aŭtuno la ĝenerala situacio stabiliĝis. _ ➢ Demando : Kia estas la nuna situacio de la reaktoroj ?
Joŝida : Laŭ mia analizo de la donitaĵoj, la reaktoroj estas certe stabilaj, sed radioaktiveco estas tre forta kaj troviĝas danĝero por la laboro. Nun la reaktoroj estas sufiĉe stabilaj, do la loĝantoj povas senti sin trankvilaj, sed ankoraŭ laboro tie estas severa. _ ➢ Demando : Kio ĝenas vin nun ?
Joŝida : Radioaktiva elmetiĝo de laboristoj kaj kiamaniere laborigi ilin estas gravaj problemoj, kvankam tiuj ne estas hodiaŭa aŭ la morgaŭa problemoj.
➢ Demando : Kian perspektivon vi havas ?
Joŝida : Mi volas atingi la duan ŝtupon, nome haltigi la reaktorojn en malvarma stato. Tio plenumos la postulon de la loĝantoj en Fukuŝima. Multaj laboristoj ĉi tie devenas de la marborda regiono de Fukuŝima. Iliaj familianoj rifuĝis ekster la regiono. Ĉiuj laboristoj havas volon renormaligi la regionon. Ankaŭ mi volas labori, celante tion.

Aide aux paysans de Fukushima.
Aujourd’hui, mon amie, dont la sœur et son mari possède des vergers à Fukushima, m’a téléphoné et parlé de la situation.
Ma sœur a pleuré quand elle a reçu une aide financière de ses amis, non pas pour remercier, mais par regrets de faire partie des miséreux à qui on fait l’aumône. Cependant, je lui ai dit, qu’elle était aimée de tous, alors ils veulent l’aider de tout leur cœur ; bien plus, elle doit être joyeuse parce qu’elle a de vrais amis.
Il y a peu de temps, son mari était invité au marché central de Tokyo pour vendre des pommes. Là les visiteurs étaient très sympathiques, et il a réussi à vendre toutes ses pommes. Comme le prix était bas, il n’a pas fait beaucoup de profit.
Maintenant il est dans la ville de Sooka, dans le département de Saitama, pour vendre des pommes, invité par des commerçants locaux. De nombreuses personnes sont très serviables pour aider les paysans de Fukushima.
Maebashi ma ville, a aussi ouvert un magasin vendant les productions de Fukushima pour encourager les habitants de Fukushima. J’y suis allé aujourd’hui. Il y avait quelques clients dans le magasin. J’y ai acheté quelques produits.

Non respect des hommes : Le Japon exporte deux réacteurs au Vietnam.
Le 27 octobre, le premier ministre Noda a rendu publique son intention d’exporter deux réacteurs nucléaires au Vietnam. Et le 31 octobre, lui et le premier ministre du Vietnam avaient une réunion et se sont mis d’accord à ce sujet. Pour construire ces deux réacteurs, le Vietnam a besoin de 1 000 000 000 000 de Yens (10 000 000 000 €) Il projette de construire 10 réacteurs en tout. Sans honte de la part du Japon qui, encore meurtri par l’accident, exportera ces choses dangereuses, et le Vietnam est sans considération, en n’hésitant pas de mettre en danger sa population.

Le réacteur de Genkai est remis en marche.
Le réacteur nucléaire n°4 de Genkai, département de Kijuushuu, situé dans l’île du sud et arrêté pour des problèmes, fonctionne à nouveau. C’est là le premier réacteur qui a été redémarré depuis la catastrophe.
L’entreprise électrique de Kijuushuu, avait reçu une demande de la ville. Pour justifier la demande, on se base sur le fait que l’administration a imposé comme “presque convenable” le rapport concernant les causes des problèmes et des solutions apportées. Après avoir reçu l’accord de la ville de Genkai et du département Saga, concernant le redémarrage de ce réacteur, l’entreprise a commencé à produire de l’électricité le 2 Novembre.
On a dit que, grâce à ce redémarrage, on pourra épargner 300 000 mètres cubes de pétrole, jusqu’à la révision régulière de décembre.
L’entreprise considère l’économie de carburant plus importante que la sécurité. Il est aussi incroyable que l’administration a permis le redémarrage sur la base d’un “ rapport presque convenable” de l’entreprise. Déjà commence un nouveau mythe au sujet de la sécurité des réacteurs nucléaires.

La population lutte contre.
Le 30 octobre a été organisé une grande manifestation à Fukushima – Débarrassons-nous des centrales nucléaires et retrouvons un Fukushima sûr et habitable !”, à laquelle participaient plus de 10 000 personnes de tout le Japon. Sur le podium étaient assis les maires conservateurs près des responsables du Parti Communiste Japonais. Cela ne s’était encore jamais produit. La résolution prise à la rencontre est la suivante : “Pour transmettre à nos enfants et petits-enfants une belle terre, un beau ciel, une belle mer, nous exigeons et déclarons à haute voix : ‘Passons nous des centrales nucléaires’ !”
Cependant seul le journal du parti communiste Japonais en parle sur trois pages, mais les autre journaux commerçants, ont presque négligé cette information. Il se peut, que maintenant ces derniers soient soudoyés par le monde industriel.

Helpoj al terkulturistoj en Fukuŝima.
Hodiaŭ mia amikino, kies fratino kaj ŝia edzo posedas fruktejon en Fukuŝima, telefonis al mi kaj parolis pri la situacio.
Mia fratino ploris, kiam ŝi ricevis mondonacon de siaj amikoj, ne pro dankemo, sed pro bedaŭro, ke ŝi fariĝis tia mizerulo, al kiu oni donas monon. Tamen mi diris al ŝi, ke ŝi estas tiom amata de ili, tial ili elkore volas helpi ŝin, kaj plu diris, ke ŝi devas esti ĝoja pro tio, ke ŝi havas verajn amikojn.
Antaŭ nelonge ŝia edzo estis invitata al la centra bazaro en Tokio por vendi pomojn. Tie homoj estis tre afablaj, kaj li sukcesis vendi ĉiujn pomojn, kvankam la prezo estas malalta kaj ne multe profitis.
Nun li estas en la ubo Sooka, la gubernio Saitama, por vendi pomojn, invitite de lokaj komercistoj. Multaj homoj estas tre helpemaj al terkulturistoj en Fukuŝima.
Ankaŭ mia urbo Maebaŝi malfermis vendejon por produktaĵoj de Fukuŝima por kuraĝigi fukuŝima-anojn. Hodiaŭ mi vizitis ĝin. Kelkaj klientoj estis en la vendejo. Mi aĉetis kelkajn aĵojn.

Malrespektindaj homoj :Japanio eksportas du reaktorojn al Vjetnamio
La 27 an de oktobro la ĉefministro Noda publikigis sian intencon eksporti du nukleajn reaktorojn al Vjetnamio, kaj la 31 an de oktobro li kaj la vjetmana ĉefministro havis kunsidon kaj finkonsentis pri tio. Por konstrui tiujn du reaktorojn, Vjetnamio bezonos 1 000 000 000 000 enojn (10 000 000 000 eŭrojn). Ĝi havas planon plu konstrui 10 reaktorojn. Senhonta estas Japanio, kiu, ankoraŭ suferanta pro la akcidento, eksportos tiujn danĝeraĵojn, kaj senkonsidera estas Vjetnamio, kiu ne hezitas danĝerigi siajn popolanojn.

La reaktoro de Genkai estas refunkciigita.
Estas refunkciigita la nuklea reaktoro n-ro 4 de Genkai en Kjuuŝuu, la suda insulo, haltigita pro la problemoj. Tio estas la unua refunkciigo de reaktoro post la katastrofo.
La elektra kompanio Kjuuŝuu estis petanta de la urbo la komprenon pri la refunkciigo surbaze de la fakto, ke la registara taskis “preskaŭ taŭga” la raporton pri la kaŭzoj de la problemoj kaj la kontraŭrimedoj. Ricevinte agnoskojn de la urbo Genkai kaj de la gubernio Saga pri la refunkciigo de tiu reaktoro, la kompanio komencis produkti elektron la 2an de novembro.
Ĝi diris, ke dank’ al tiu refunkciigo, ĝi povos ŝpari 300 mil kilolitrojn da petrolo ĝis la decembra regula ekzameno.
La kompanio taksis ŝparon de petrolo pli grava ol la sekureco. Ankaŭ estas ne kredeble, ke la registaro permesis la refunkciigon surbaze de la “preskaŭ taŭga raporto” de la kompanio. Jam ekestis nova mito pri la sekureco de la nukleaj reaktoroj.

Popolanoj Kontraŭbatalas.
La 30 an de oktobro okazis “10.30 Granda manifestacio en Fukuŝima – Malhavu nukleajn centralojn kaj regajnu sekure loĝeblan Fukuŝima !”, en kiu partoprenis pli ol 10 000 homoj el la tuta Japanio. Sur la podio sidis konservativaj urbestroj apud la partiestro de Japana Komunista Partio. Tio neniam antaŭe okazis. La rezolucio de la kunveno alvokis al la popolanoj : “Por transdoni al niaj infanoj kaj nepoj la belan teron, la belan ĉielon, la belan maron, ni laŭte postulu kaj disvastigu ‘malhavon de nukleaj centraloj’ !”
Tamen pri tiu signifa manifestacio nur la ĵurnalo de Japana Komunista Partio grande traktis en tri paĝoj, sed aliaj komercaj ĵurnaloj preskaŭ neglektis ĝin. Povas esti, ke jam tiuj lastaj estas subaĉetitaj de la industria mondo.